types of networks

ບົດທີ 3

ປະເພດຂອງເຄືອຂ່າຍ

   ລະບົບເຄືອຂ່າຍແບບຕ່າງໆ ຈະມີຄວາມສາມາດ ແລະ ຄຸນລັກສະນະທີ່ແຕກຕ່າງກັນໄປ. ເຊິ່ງເປັນໜ້າທີ່ຂອງນັກອອກແບບ ທີ່ຈະຕ້ອງພິຈາລະນາຄຸນລັກສະນະສະເພາະເຫຼົ່ານັ້ນ ເພື່ອຄັດເລືອກລະບົບເຄືອຂ່າຍທີ່ເໜາະສົມກັບລະບົບວຽກງານ ທີ່ໄດ້ອອກແບບມາໄວ້ຫຼາຍທີ່ສຸດ. ໃນປັດຈຸບັນສາມາດແບ່ງລະບົບເຄືອຂ່າຍອອກເປັນ 3 ປະເພ

ຄື: ລະບົບເຄືອຂ່າຍລະດັບທ້ອງຖິ່ນ( LAN=Local Area Network ), ລະບົບເຄືອຂ່າຍລະດັບຂົງເຂດ(WLAN= Wireless Local Area Network ) ,ລະບົບເຄືອຂ່າຍກວ້າງຂວາງ ( WAN= Wide Area Network )

·         ລະບົບເຄືອຂ່າຍລະດັບທ້ອງຖິ່ນ( LAN=Local Area Network )

ເປັນລະບົບເຄືອຂ່າຍທີ່ນຳໃຊ້ເພື່ອເຊື່ອມຕໍ່ສື່ສານພາຍໃນອົງກອນ( ໂຮງຮຽນ,ໂຮງໜໍ,ຫ້ອງການ,

ສຳນັກງານ ເປັນຕົ້ນ ) ແລະ ເປັນເຄືອຂ່າຍພື້ນຖານສຳລັບການເຊື່ອມຕໍ່ກັບເຄືອຂ່າຍອື່ນໆອີກ.

                   ຮູບທີ 1 ລະບົບເຄືອຂ່າຍລະດັບທ້ອງຖິ່ນ ( LAN=Local Area Network )

·         ລະບົບເຄືອຂ່າຍລະດັບຂົງເຂດ  (WLAN= Wireless Local Area Network )

ເປັນເຄືອຂ່າຍຂະໜາດກາງເປັນກຸ່ມຂອງເຄືອຂ່າຍ LAN ທີ່ນໍາມາເຊື່ອມຕໍ່ກັນເປັນວົງທີ່ໃຫຍ່ຂຶ້ນພາຍໃນ

ບໍລິເວນເນື້ອທີ່ໃກ້ຄຽງ ເຊັ່ນ ໃນເມືອງດຽວກັນ ຫຼື ບ້ານໃກ້ຄຽງກັນເປັນຕົ້ນ.

 

·           ຮູບທີ 2 ລະບົບເຄືອຂ່າຍລະດັບຂົງເຂດ (WLAN= Wireless Local Area Network )

·         ລະບົບເຄືອຂ່າຍກວ້າງຂວາງ ( WAN= Wide Area Network )

ເປັນເຄືອຂ່າຍບໍລິເວນກວ້າງ, ຈະມີຂອບເຂດໃນການເຊື່ອມຕໍ່ທີ່ກວ້າງຂວາງກວ່າລະບົບ LAN ແລະ

MAN ຈະເປັນການເຊື່ອມຕໍ່ລະຫວ່າງເຄືອຂ່າຍ LAN ຕັ້ງແຕ່ 2 ເຄືອຂ່າຍຂຶ້ນໄປເຊິ່ງກໍໃຫ້ເກີດລະບົບເຄືອຂ່າຍຂະໜາດໃຫຍ່ລະດັບແຂວງ, ປະເທດ ຫຼື ອາດຂ້າມທະວີບເລີຍກໍໄດ້.

 

                     ຮູບທີ 3  ລະບົບເຄືອຂ່າຍກວ້າງຂວາງ ( WAN= Wide Area Network )

ເງື່ອນໄຂ ຄີ / ເຊີເວີ

 ຄີ-ເຊີເວີມີການພົວພັນຄື ກຳນົດລັກສະນະດັ່ງຕໍ່ໄປນີ້: ເມື່ອເຮົາປ້ອນຄີເຂົ້າ ແລະ ເຊີເວີ ຈະຕ້ອງສະໜອງ,ພວກເຮົາສາມາດນຳໃຊ້ຄວາມຮູ້ພື້ນຖານຕົວຢ່າງອິນເຕິແນັດ,ນຳໃຊ້ຄອມພີວເຕີ, ເຊື່ອມຕໍ່ອິນເຕີແນັດ, ແນ່ນອນເຂົ້າເຖິງໜ້າເວບ ( ເຂົ້າເຖິງໜ້າທີ່ຢູ່ ໃນທີ່ຢູ່ ອິນເຕີແນັດບາວເຊີ ), ແລະ ເຊີເວີສົ່ງຕໍ່. ໜ້າເວບຄື ດາວໂດດລົງນຳໃຊ້ ບາວເຊີຄອມພິວເຕີ ເປັນຜົນໃຫ້ ສັນຍານເຊີເວີ. ຈາກຕົວຢ່າງ, ພວກເຮົາສາມາດເຫັນການສື່ສານລະຫວ່າງ ຄີ  ແລະ ຄວາມໄວເຊີເວີຂຶ້ນກັບການເຊື່ອມຕໍ່. ປີທີ່ຜ່ານມາສັນຍານມີຂໍ້ຈຳກັດ, ສຳລັບຈຳນວນຂໍ້ມູນນັ້ນສາມາດສົ່ງຜ່ານເຄືອຂ່າຍມີຂໍ້ຈຳກັດເຊັ່ນດຽວກັນ. ດຽວນີ້, ສຳລັບຕົວຢ່າງ, ການຈັດຕັ້ງໃນສະພາບທີ່ນຳໃຊ້ໂທລະສັບ ອິນເຕີແນັດ, ເຈົ້າສາມາດແຈ້ງການຈຳນວນຂໍ້ຈຳກັດ ເຊິ່ງຂໍ້ມູນນັ້ນສາມາດຍ້າຍກັບຊຸດ ,ສັນຍານສຳລັບຍົກຍ້າຍຂໍ້ມູນກໍ່ບໍເສຍຄ່າທຳນຽມໃຫ້,ນີ້ແມ່ນຂໍ້ມູນດ້ານຈຳກັດສັນຍານເຊື່ອມຕໍ່ໂທລະສັບ, ປີທີ່ແລ້ວ ແລະ ເນື່ອງຈາກບໍລິສັດທີ່ນຳສະເໜີອີນເຕີແນັດເທິງມືຖືເຂົ້າເຖິງ ບໍໍ່ຕ້ອງການເຄືອຂ່າຍທີ່ຈະຈຳກັດ, ພວກເຂົາກະຕຸ້ນຜູ້ໃຊ້ຂອງພວກເຂົາໂດຍການເອີ້ນເກັບຈຳນວນຄ່າໃຊ້ຈ່າຍທີ່ກ່ຽວຂ້ອງກັບປະລິມານທີ່ຖ່າຍໂອນຂອງຂໍ້ມູນນັ້ນຄືກໍລະນີທີ່ມີການເຂົ້າເຖິງອິນເຕີແນັດ ADSL,ມື້ນີ້ ເຄີຍເປັນຜູ້ໃຫ້ບໍລິການອິນເຕີແນັດໄດ້ມີການພັດທະນາໂຄງສ້າງພື້ນຖານດ້ານການສື່ສານຄັ້ງໜຶ່ງ, ພວກເຂົາບໍ່ຈຳເປັນຕ້ອງຍົກເລີກການກະຕຸ້ນຜູ້ໃຊ້ໂດຍການສົ່ງຕໍໍ່ຂຶ້ນຢູ່ກັບປະລິມານຂອງຂໍ້ມູນທີ່ຖ່າຍໂອນ ດັ່ງນັ້ນພວກເຂົາຈະນຳສະເໜີທີ່ເອີ້ນວ່າ ອັດຕາການປ່ຽນແປງ ການເຂົ້າເຖິງສັນຍານຂຶ້້ນຢູ່ສະເພາະຄວາມໄວໃນການເຂົ້າເຖິງ ນີ້ຄືເຫດຜົນທີ່ເຈົ້າຈະ, ຂະນະທີ່ການຟັງ ຫຼື ການອ່ານຂ່າວກ່ຽວກັບເຕັກໂນໂລຊີການສື່ສານ ມີໂອກາດທີ່ຈະໄດ້ຍິນວິທີການທີ່ສຳຄັນກໍ່ຄືການພັດທະນາໂຄງສ້າງພື້ນຖານດ້ານການສື່ສານ.

    ປະເພດຂອງເຄືອຂ່າຍຕາມສະຖາປັດຍະກໍາຂອງພວກເຂົາ:

·         ຄີ-ເຊີເວີ ທັງໝົດຄີ ເຊື່ອມຕໍ່ ກັບເຊີເວີ

·         P2P ( ເພື່ອນເພື່ອເພື່ອນ) ຄອມພິວເຕີທັງໝົດນຳໃຊ້ຄີ ແລະ ເຊີເວີໃນເວລາດຽວກັນ

1.    ອິນເຕີແນັດ, ອິນຕຣາແນັດ, ເອັກຕຣາແນັດ ( internet,intranet, extranet )

-       ອິນເຕີແນັດ ( internet ) ແມ່ນເຄືອຂ່າຍຂະໜາດໃຫຍ່ ເຊິ່ງເກີດຈາກການເຊື່ອມຕໍ່

ເຄືອຂ່າຍຍ່ອຍໆ ຈຳນວນຫຼາຍເຂົ້າໄວ້ນຳກັນ, ເຮັດໃຫ້ຄອມພິວເຕີທຸກເຄື່ອງທົ່ວໂລກ ບໍ່ວ່າຈະເປັນຊະນິດໃດ ຫຼື ຂະໝາດໃດກໍ່ຕາມ ສາມາດສົ່ງຜ່ານ ແລະ ແລກປ່ຽນຂໍ້ມູນ ແລະ ຂໍ້ມູນຂ່າວສານເຊິ່ງກັນ ແລະ ກັນໄດ້.

             ຮູບທີ 5 ຮູບສະແດງລະບົບເຄືອຂ່າຍອິນເຕີແນັດທີ່ມີການເຊື່ອມໂຍງກັນທົ່ວໂລກ

          ຕົວຢ່າງ :

·         ເສດຖະກິດ: ທະນາຄານອິນເຕີແນັດ ( ການຈ່າຍເງິນຄ່າຕ່າງໆ, ການໂອນ

ເງິນ, ການສະໜັກເຂົ້າເຖິງເວບ,ການສະໜັກເຂົ້າເຖິງການປ່ອຍສິນເຊື່ອ,ສຳລະໜີ້ສິນ ແລະ ອື່ນໆ ) ການຊື້ຂາຍເອເລັກໂຕຣນິກ ( ຮຸ້ນ, ສິນຄ້າຕ່າງໆ, ບໍລິການທາງປັນຍາ ແລະ ອື່ນໆ )

·         ສັງຄົມ: ເຄື່ອຂ່າຍທາງສັງຄົມ, ກອງປະຊຸມ...

·         ຂໍ້ມູນຂ່າວສານ: ສະບັບພິມຂ່າວໄດ້, ບ໋ອກ ແລະ ອື່ນໆ

·         ສຸຂະພາບ: ການບົ່ງມະຕິພະຍາດ, ການກວດສອບທາງການແພດ ( ສຳລັບ

ປະຊາຊົນທີ່ອາໄສຢູ່ເທິງເກາະ ຫຼື ສະຖານທີ່ຫ່າງໄກສອກຫຼີກ,ການກວດສອບບາງຢ່າງ, ຜູ້ຊ່ຽວຊານທີ່ຈຳເປັນຕ້ອງມີ,ສາມາດຕິດຕໍ່ໄດ້ຈາກໄລຍະໄກ) ການນັດໝາຍສຳລັບການກວດສອບທາງການແພດ,ມີການແລກປ່ຽນຂໍ້ມູນທາງການແພດລະຫວ່າງໂຮງໜໍ ແລະ ສະຖາບັນ, ການຜ່າຕັດ ແລະ ການກວດສອບການຜ່າຕັດໄລຍະໄກ.

·         ການສຶກສາ: ມີການອໍລາຍຜ່ານເວບມະຫາໄລ ( ເວບ+ ສຳມະນາ) ເວບໄຊສທີ່ມີບົດຮຽນ,

ນຳແນະຈາກຜູ້ຊ່ຽວຊານ, ການກະຈາຍແນວຄວາມຄິດເປັນມູນຄ່າ ແລະ ອື່ນໆ.

      ແນ່ນອນອິນເຕີແນັດຈະມີໂປຣແກຣມຈຳນວນຫຼວງຫຼາຍ ແລະ ຜົນກະທົບທາງສັງຄົມຢ່າງຫຼາຍ. ອາດຈະເປັນລັກສະນະສຳຄັນທີ່ສຸດຄືການແລກປ່ຽນຂໍ້ມູນ ເພາະວ່າ ການແລກປ່ຽນຂໍ້ມູນໃນຜູ້ຄົນຮ່ວມກັນຊ່ວຍໃນການເຮັດວຽກ, ການເຮັດວຽກຮ່ວມກັນຂອງຜູ້ຄົນທີ່ມີອຸດົມການດຽວກັນຈະນຳໄປສູ່ຄວາມຄິດ ແລະ ການເຮັດວຽກໃນຊີວິດ ແລະ ການດຳເນີນການມີການປະສານຂອງຄົນທີ່ຈະສົ່ງຜົນໃນການປ່ຽນແປງທາງສັງຄົມ.

-      ອິນຕຣາແນັດ ( intranet ) ແມ່ນເຄືອຂ່າຍຂໍ້ມູນຂ່າວສານສ່ວນບຸກຄົນ ຫຼື ພາຍໃນ

ອົງກອນ ເຊິ່ງໃຊ້ມາດຕະຖານໃນການຕິດຕໍ່ສື່ສານແບບດຽວກັນກັບເຄືອຂ່າຍອິນເຕີແນັດ, ເຄື່ອງຄອມພິວເຕີຈະຮັບຂໍ້ມູນຂ່າວສານຕ່າງໆທີ່ມີຢູ່ໃນເຄື່ອງແມ່ຂ່າຍ ( Server )  ທີ່ຄອມພິວເຕີເຄື່ອງນັ້ນຂຶ້ນກັບເທົ່ານັ້ນ. ເຄືອຂ່າຍອິນເຕີແນັດແມ່ນອະນຸຍາດໃຫ້ເຄື່ອງຄອມພິວເຕີຕ່າງໆ ສາມາດຮັບຂໍ້ມູນຂ່າວສານຈາກເຄື່ອງແມ່ຂ່າຍໃດໆ ກໍໄດ້ໃນເຄືອຂ່າຍ.

   ໃນເຄືອຂ່າຍ ອິນຕຣາແນັດ ຜູ້ໃຊ້ພາຍນອກຈະບໍ່ສາມາດເຂົ້າມາໃຊ້ຂໍ້ມູນຂ່າວສານຢູ່ພາຍໃນເຄືອຂ່າຍໄດ້, ເນື່ອງຈາກວ່າ ເຄື່ອງຄອມພິວເຕີຈາກພພາຍນອກຈະຖືກຂັດຂວາງຈາກ Fire-wall ເພື່ອປ້ອງກັນບໍ່ໃຫ້ຜູ້ທີ່ຢູ່ນອກເຄືອຂ່າຍເຂົ້າມາເຖິງເຄື່ອງຄອມພິວເຕີ ທີ່ເກັບຂໍ້ມູນຂ່າວສານຕ່າງໆໄວ້.

                                  ຮູບທີ 6 ສະແດງເຄືອຂ່າຍອິນຕຣາແນັດ

-      ເອັກຕຣາແນັດ (extranet) ເປັນເຄືອຂ່າຍຂໍ້ມູນຂ່າວສານ ທີ່ເກີດຈາກການເຊື່ອມຕໍ່

ເຄືອຂ່າຍອິນຕຣາແນັດ ຕັ້ງແຕ່ 2 ເຄືອຂ່າຍຂຶ້ນໄປເຂົ້ານຳກັນ ໂດຍອາໄສກົນໄກຂອງເຄືອຂ່າຍອິນເຕີແນັດ ເພື່ອສົ່ງຂໍ້ມູນຂ່າວສານຜ່ານອິນເຕີແນັດໄປຫາເຄືອຂ່າຍອິນຕຣາແນັດທີ່ຕ້ອງການ.

                                 ຮູບທີ 7 ຮູບສະແດງເຄືອຂ່າຍເອັກຕຣາແນັດ

2. ການສົ່ງນຳຂໍ້ມູນ / ໂອນຂໍ້ມູນ

 ດາວໂດດ: ໝາຍເຖິງການສຳເນົາຂໍ້ມູນ ດິຈິຕອນ ຈາກຄອມພິວເຕີເຄືອຂ່າຍຄອມພິວເຕີທ້ອງຖິ່ນ ແລະ ອັບເດດ ໝາຍເຖິງການວາງເນື້ອໃນ ດິຈິຕອນເທິງເຄືອຂ່າຍຄອມພິວເຕີ. ສຳລັບຕົວຢ່າງ ເມື່ອເຈົ້າບັນທຶກສຳເນົາຂອງຄູ່ມືສະບັບນີ້ຈາກເວບໄຊ ໄປຍັງເຄື່ອງຄອມພິວເຕີຂອງເຈົ້າ ດາວໂດດຂໍ້ມູນດິຈິຕອນເອົາໄວ້ຄືຄູ່ມືການໃຊ້ວຽກ ໃນທຳນອງດຽວກັນ ເມື່ອພວກເຮົາສິ້ນສຸດການຂຽນຄູ່ມື ພວກເຮົາມີການຕັ້ງໄວ້ເທິງເຄືອຂ່າຍຄອມພິວເຕີ ( ອິນເຕີແນັດອອກຈາກເຊີເວີ )

ບິດ(Bitrate )  ສະແດງໃຫ້ເຫັນເຖິງຄວາມໄວທີ່ຂໍ້ມູນຈະຖືກໄຫຼຜ່ານໂມເດັມ (Modem) (ເຄືອຂ່າຍ)ນັ້ນແມ່ນການວັດແທກໃນ ບິດ / ວິນາທີ ( bit / s ), ບິດ / ວິນາທີແມ່ນຫົວໜ່ວຍວັດແທກຄວາມໄວຂອງການໄຫຼຂໍ້ມູນດິຈິຕອນໃນເຄືອຂ່າຍຕະຫຼອດ ຈຳນວນບິດທີ່ໄຫຼໃນໜຶ່ງວິນາທີບອກເຮົາວ່າ ຫຼາຍບິດສາມາດໄຫຼຜ່ານທາງເຄືອຂ່າຍໃນໜຶ່ງວິນາທີ

  1000 bit / s ປະມານ = 1 kbit /s ( 1 ກິໂລບິດ (1 kilobit) ຫຼື  1000 ບິດ ຕໍ່ວິນາທີ )

 1000,000 bit / s ປະມານ = 1 Mbit /s ( 1 ມີກາບິດ (1 megabit) ຫຼື  1000,000 ບິດ ຕໍ່ວິນາທີ )

1000,000 ,000bit / s ປະມານ = 1 Gbit /s ( 1 ກິກາບິດ (1 gigabit) ຫຼື  1000000,000 ບິດ ຕໍ່ວິນາທີ )

 ຄວາມໄວການໄຫຼຂອງຂໍ້ມູນທີ່ສາມາດສະແດງ ໄບ (bytes ) ມີ 8 bits  ດັ່ງກ່າວເປັນຄວາມສຳພັນລະຫວ່າງບິດ/ວິນາທີ ແລະ Bp /s ( Bits per ) ບິດຕໍ່ວິນາທີ ແລະ ໄບ ຕໍ່ວິນາທີ

ວິທີການເຊື່ອມຕໍ່ອິນເຕີແນັດ

·         ປັດຂຶ້ນ ( Dial-up) ວິທີການເຂົ້າເຖິງອິນເຕີເນັດໃຊ້ໂມເດັມ ( 56K) ແລະ ໂທລະສັບລາຍ

·         Broadband ໝາຍເຖິງ ການຖ່າຍໂອນຂໍ້ມູນຄວາມໄວສູງ ການເຂົ້າເຖິງແບບຖາວອນກັບອິນເຕີເນັດໄດ້ ແລະ ຈິ່ງມີການສ່ຽງຂອງການເຂົ້າເຖິງເຄືອຂ່າຍ ຫຼື ຄອມພິວເຕີສ່ວນບຸກຄົນ.

ວິທີເຊື່ອມຕໍ່

·         ໂທລະສັບ(Mobile) ເຊື່ອມຕໍ່ກັບເຄືອຂ່າຍໂທລະສັບ ( GPRS,EDGE,UMTS,HSPA)

·         ດາວທຽມ(satellite)ທີ່ໃຊ້ກັນທົ່ວໂລກ ທີ່ບໍ່ມີໂຄງສ້າງພື້ນຖານທີ່ເໜາະສົມ ແລະ ບໍໍ່ມີວິທີການອື່ນໆໃນການເຂົ້າເຖິງອິນເຕີແນັດ.

·         ໄວເລັດ Wireless ( Wi-Fi) ມີການສົ່ງຂໍ້ມູນລະຫວ່າງເຄື່ອງຄອມພິວເຕີໂດຍໃຊ້ຄື້ນຄວາມຖີ່ວິທະຍຸ ແລະ ສາຍອາກາດທີ່ສອດຄ້ອງກັນ

·         ສາຍເຄເບີນ ( Cable ) ການເຊື່ອມຕໍ່ອິນເຕີແນັດຜ່ານເຄືອຂ່າຍເຄເບີນໂທລະສັບໂດຍໃຊ້ເຄເບີນໂມເດັມ.

·         ບອດແບນ ( Broadband )  ການຖ່າຍໂອນຂໍ້ມູນໂດດເດັ່ນດ້ວຍຄວາມໄວສູງ ການເຂົ້າເຖິງອິນເຕີແນັດຢ່າງຖາວອນ ແລະ ຈິ່ງມີຄວາມສ່ຽງຂອງການເຂົ້າເຖິງເຄືອຂ່າຍ ຫຼື ຄອມພິວເຕີສ່ວນບຸກຄົນ ໃນການເລີ່ມຕົ້ນຂອງບໍລິການອິນເຕີແນັດຄວາມໄວສູງ ເນື່ອງຈາກໂຄງສ້າງພື້ນຖານດ້ານການສື່ສານທີ່ດ້ອຍພັດທະນາ ຜູ້ໃຫ້ບໍລິການອິນເຕີແນັດຕິດຕາມຂໍ້ມູນການໄປມາແຕ່ລະວັນບໍ່ໄດ້ໃຊ້ເທິງອິນເຕີແນັດ ( ເຊິ່ງແຕກຕາ່ງຈາກອີນເຕີແນັດເວລາສັນຍານເຂົ້າ )

ມື້ນີ້ ໃນເມືອງໃຫຍ່ ໂຄງສ້າງພື້ນຖານໂທລະຄົມມີການພັດທະນາ ດັ່ງນັ້ນ ຜູ້ໃຫ້ບໍລິການອິນເຕີແນັດບໍ່ໄດ້ຄິດຄ່າໃຊ້ຈ່າຍຂຶ້ນຢູ່ກັບເວລາທີ່ໃຊ້ໃນອິນເຕີແນັດ ຫຼື ປະລິມານຂອງຂໍ້ມູນທີ່ຖ່າຍໂອນ ແຕ່ພວກເຂົາເສຍຄ່າໃຊ້ຈ່າຍໂດຍໃຊ້ຄວາມໄວ.